ICYUMWERU CYA GATATU CY’IGISIBO A

ICYUMWERU CYA GATATU CY'IGISIBO

24 Gashyantare 2008 Umwaka A

 

Iyim 17,3-7

Rom 5,1-2.5-8

Yh 4,5-42

 

    Kuri iki cyumweru cya gatatu cy'igisibo, dusoma ivanjiri ya Yezu aganira n'umugore wo muri Samariya. Ni inkuru iryoshye mu kuyisoma kuko ni imwe mu nkuru zisobanuye neza kandi natwe twaheraho dusuzuma imiganirire yacu na Yezu. Ni inkuru inatangaje: ni ubwa mbere Yezu aganira n'umugore kandi utari ubonetse wese; umugore wari waratunze cyangwa waratunzwe n'abagabo batanu, ubu akaba ageze ku nshoreke ya gatandatu. Uwo mugore kandi ni uwo muri Samariya, agahugu katavugaga rumwe n'abayahudi kuko abanyasamariya bari ibivange n'abanyamahanga bari baratujwe muri aka karere n'umami wa Ashuru. Mu maso y'abayahudi, bari abanyabyaha n'abagomeramana kuko basengaga Imana bayibangikanyije n'ibigirwamana. Mu mitekerereze yacu, Yezu yari yakoze amahano, kandi n'abigishwa byarabatunguye nubwo ntacyo bamubajije. Iyi nkuru irasobanutse, abafite bibiliya mwayisoma mwitonze, ndetse mukaba mwanaheraho mukareba niba hari uburyo Imana ijya ibashotora, ibasaba amazi yo kunywa, ishaka ko mwakanguka mukamenya inyota nyayo ibazigirije; atari iyi wica none ejo ukabyuka ariyo igukanguye.Ahubwo kabutindi yo guhora twumva dukennye, dushonje, dukeneye uwatwumva, uwadukunda, uwo twakunda, uwadusura,...

    Nagira ngo muri aka kanya, turebe uko twahuza amasomo uko ari atatu y'iki cyumweru. Abayisiraheli bageze mu butayu bahuye n'ikibazo cyo kubura amazi, maze bahangara Musa ngo abahe amazi. Babikoranye uburakari kuko bumvaga batagomba kuzira inyota mu butayu niba Imana yari yarabakuye mu nzara za Farawoni ibakunze. Isomo ryo mu gitabo cy'Iyimukamisiri riratubwira uko Imana yabahaye amazi avubutse mu rutare rwa Massa na Meriba bisobanura Kigeragezo na Rwiyenzo, kuko bari bagerageje Uhoraho bibaza niba akigendana nabo cyangwa yarabataye. Pawulo Mutagatifu,yandikira abanyaroma, yabibukije ko ukwizera kudatamaza kuko urukundo rw'Imana rwabuganijwe mu mitima yacu na Roho Mtagatifu twahawe. Imana rero turi kumwe kandi igihe cyose muri Kristu waducunguye. Uwo Krisu niwe soko y'amazi amara nyota akanatanga ubugingo bw'iteka. Ndumva abatuye mu mayaga na za Bugesera bagira amazi make, yemwe n'ab'iwacu, dore ko nibutse hafi kilimetero yose nakoraga buri gitondo ngiye kuvoma kuri Nyakagezi, basaba nk'uriya mugore wo mu ivanjiri ngo Yezu abahe ayo mazi maze bareke gusiragira mu nzira bajya kuvoma.

Ese aho aya masomo ntiyaba abyukije muri wowe utubazo tuniganira mu mutima wawe, tuguhoza ku iriba buri munsi, nyamara inyota igahora ari ya yindi? Tekereza uburyo uriya mugore yumvise ameze, Yezu amwibukije umubare w'abagabo babanye, kandi niba yari agishoboye kwigira ku mugezi, ubanza yari akiri muto. Ibuka wa mugore wari umaze imyaka cumi n'ibiri arwaye kuva amaraso, ntaho atashakijije, kugeza aho yifuzaga gukora ku gishura cya Yezu yizera ko yakira(Lk 8,43-48). Ibuka cya kimuga ku cyuzi cya Betesida cyari cyarabuze ukijingunya mu cyuzi ngo gikire(Yh 5,1-18). Tekereza na wa musore w'umukungu wabazaga Yezu icyo yakora ngo aronke ubugingo bw'iteka (Mt 19,16-30).

Muntu aho ava akagera asonzeye gukira no kuruhuka imiruho y'ubu buzima. Iyo nyota niyo ituma duhihibikana ndetsse bamwe tukanakoresha uburyo bw'amanyanga ngo wenda twagwiza vuba. Nyamara imfizi icugita iby'isi ni Rugaju rwa Birahinduka. Yezu arifuza ko ibyo tubimenya kugirango twoye guherenywa n'aya mazi atanamara inyota, ayo abayisiraheli baririye bakarinda kugondoza Imana, nyamara ntibibabuze guhora ku iriba. Igisibo rero kiraturarikira kurangamira aho umukiro wacu uganje. Kandi ngo uyobotse Yezu, soko y'amazi atanga ubugingo, nawe ahinduka isoko kuko muri we havubuka isoko y'amazi adakama, bisobanura ineza n'impuhwe by'igisagirane. Umugore ngo yagiye guhamagara abandi atera hejuru ati "nimuze murebe uwambiye ibyo nakoze byose, wenda yaba ariwe Mukiza". Ibyari impamvu y'isoni n'ikimwaro mu bandi (gutaha mu mazu atanu yose), yabihinduye indirimbo y'ibyishimo. Ese waba warasomye inkuru y'ihinduha rya Pawulo mutagatifu? Ushobora no gusoma ukwicuza kwa mutagatifu Agusitini (les confessions) cyangwa inkuru ya Zakewusi, Fransisko wa Asize n'abandi. Uzasanga ingabire yo guhinduka ari iriba rimara inyota koko. Ese ujya wibuka ko nawe amateka yawe ari matagatifu, niba uhoza ku mutima ko Roho wa Nyagasani atuye muri wowe? Tekereza wanditse amateka yawe? Ujya wibuka ko ubuzima bwawe bushobora kubera abandi impamvu yo gusanga Yezu? Uramutse ufite inkuru nk'iyo, wayinyoherereza nkayisangiza abandi. Naho jyewe icyo nifuza ni uko mwambwira, nka bariya banyasamariya, muti "ntitucyemezwa n'ibyo watubwiye; natwe twamwiyumviye, kandi tumenye ko ari we Mucunguzi w'isi koko."

ICYUMWERU CYA KABIRI CY’IGISIBO A

ICYUMWERU CYA KABIRI CY'IGISIBO

17 gashyantare 2008 Umwaka A

 

Intg 12,1-4

2Tim 1,8-10

Mt 17,1-9

 

Urugendo rwacu rutuganisha kuri pasika rurakomeje: kuri iki cyumweru, amasomo twateguriwe aradusaba guhaguruka tukava mu byacu maze tukerekeza aho Imana ishaka. Igitabo cy'itangiriro kiratubwira ihamagarwa ry'Ibramu. Wenda kuko inkuru tuyizi umuzi n'umuhamuro, twakeka ko byari byoroshye. Nyamara guhambira ukagenda, ushingiye ku ijambo wabwiwe, bisaba imbaraga z'umutima n'ukwemera gukomeye. Ibyo aribyo byose, ukwemera ntigutamaza, Abramu yarumviye kandi twabyungukiyemo. Mu ivanjiri, Yezu yahisemo bamwe mu bigishwa be maze aterera umusozi agiye gusenga, ni uko yihundura ukundi. Sinzi niba byoroha guhuza inzira twatangiye yo gusenga, kwihana no kwigomwa, hamwe n'ivanjiri twazirikanye ku cyumweru gishize ya Yezu ageragezwa na shitani bu butayu. Gutsinda ibigeragezo hari uwakwibwira ko byitiranywa no kubaho nk'abaciye ukubiri n'uyu mubiri dukunze kwitirira nyirabayazana mu kudushora mu bigeragezo. Habe na busa. Kwigira umuntu kwa Yezu ni ikimenyetso ko umubiri wacu ufite agaciro gakomeye kuko tubishyize mu mvugo y'abafilozofe, nta roho itari mu mubiri, nta mubiri udafite roho. (mensa sana in corpore sano). Ng'icyo ikimenyetso cya mbere Yezu atanze yihindura ukundi. Akenshi dukunze guhuza iriya vanjiri n'umusongongero w'uko tuzamera mu gihe cy'izuka, ubwo tuzabengerana kuko tuzaba dusendereye ubuntu n'uburanga by'Imana. Ni byo! Yezu yashatse kwerekana ko ingorane z'ubu buzima zidashobora kutubera inzitizi mu rugamba rwo kumukurikira. Ntabwo tuzaba nka cya kirondwe cyumiye ku ruhu naho inka yarariwe cyera, cyangwa ngo tuzabe twaraziritswe ku kazi. Ntibikabe! Imana yahamagaye Abramu ntiyamutabye mu nama, ahubwo yashoje izezerano ryayo yohereza Kristu, we watsinze urupfu, maze agatangaza ubugingo n'ukutazapfa abigirishije inkuru nziza. Nguwo uturangaje imbere kandi, nk'uko Pawulo mutagatifu yabibwiraga Timotewo, ntidukwiye guterwa isoni no kumubera abahamya. Kuko niwe Imana Data yatanzeho ubuhamya iti "uyu ni Umwana wanjye nkunda cyane unyizihira; nimumwumve!" Natwe twarahamagawe, buri wese mu buryo buhuye n'ubutumwa ashinzwe. Imana iradusaba kuyikurikira nk'uko yahamagaye Abramu. Iradusaba kuyibera abahamya, tukitsinda kandi tugatsinda ibishuko, ariko ntitunaheranywe n'iroro ryo kurangamira gusa ubwiza bwayo, ahubwo natwe tukibuka ko Imana iduhamagarira gusa nayo mu mubiri na roho bizira amakemwa. Atari kwita kuri roho ngo umubiri wacu urumange, cyangwa ngo duhere muri mama wararaye mu gihe roho yacu yararirana nk'igipimo cy'ikawa kitakigira isaso. Byose kandi birashoboka kuko aho ni ho hari abanga rya muntu: abishatse yakira, ariko yirangayeho, yacyura umunyu. Murabyumva ko ari jyewe wibwira kandi namwe mbibibutsa. Ngaho rero dufate umugambi wo kujyana na Yezu ku musozi gusenga. Umusozi wa mbere ni wa mutima wacu tugomba gukingurira Nyagasani ngo awuturemo; umusozi wa kabiri ni ukubura amaso tukarangamira Kristu, Mugati utanga ubugingo, mu gitambo cy'Ukaristiya. Nta munsi wo gutura igitambo cya Kristu kiduhindura ukundi, ntidushobora kwirirwa ngo ejo tuzaramuke tukiri bazima. Umusozi wa gatatu dushobora kuzamuka ni agasengesho ka buri munsi: mu gitondo tuti waramutse Nyagasani wowe waduhaye kuramuka. Mbere yo gufungura, tuti singizwa wowe uduha imbaraga zo guhaha, guhinga, kweza no gusangira ifunguro twaronse. Ku mugoroba, tuti ibyo twatunganyije tubigutuyeho ituro ry'uyo munsi, naho ibyatwihishe n'ibyo twazambije, ibigorore ejo tuzabihereho tugutunganira. Ubwo ntitwabura no kwibuka abacu n'abandi bose duhuje kubaho. Ndemeza ko ntakubengerana kurenze uko, kuko ineza y'Imana izaduhora imbere. Muragahorane Imana.

 

 

 

 

ICYUMWERU CYA MBERE CY’IGISIBO A

ICYUMWERU CYA MBERE CY'IGISIBO

10 gashyantare 2008 umwaka A

 

Intg 2,7-9;3,1-7

Rom 5,12-15

Mt 4,1-11

Ku wa gatatu ushize twatangiye igihe cy'igisibo kidutegurira kuzahimbaza umunsi wa pasika. Mbere nka wa wundi ngo "inyama ntitinda kuba inyana, iyi ntiyahoze itema aho narishaga"! Nta habura utangara ati n'akanya igisibo kiratangiye! Ko uyu mwaka unyaruka! Ubu tugiye mu gisibo, ejo hazateho pasika, iwacu mu Rwanda tube tugeze mu cyunamo, duhumbye rimwe tube tugeze mu cyi maze umwaka ube uratambutse. Wenda hari n'uwifitiye urubanza, ubona igisibo kizamutinza ngo yitunganyirize gahunda ze. Aha ndatekereza abafite ubukwe. Ibihe birahita, ibyo ni ihame nta cyo twahindura. Rimwe tukabona binyaruka, ubundi bikaturambira, bitewe n'uko twaramutse cyangwa n'imigambi dufite. Nyamara se ko nshimye bihita, twebwe nk'abemera Imana, dusigarana iki? Iki gisibo dutangiye, kimwe n'ibindi ntazi umubare twakoze, aho nticyahita turebera, aka aya ndirimbo ngo "ibihe biha ibindi, mwana wanjye". Intego nyayo ni ugutangirana hakiri kare maze uwitegura kuzahimbaza pasika ya Nyagasani akabizirikana iminsi ikiri yose. Amasomo y'icyumweru cya mbere arakomoza ku ngingo y'ibigeragezo. Igitabo cy'Intangiriro kiratubwira iby'icyaha cy'inkomoko, naho ivanjiri ya Matayo, ikagaruka ku bishuko bya Yezu. Pawulo mutagatifu aragerageza gushyira isano hagati y'amasomo yombi, yerekana ko Kristu ari Adamo mushya utugeza ku kumvira nyako. Iyo tuvuga isengesho rya "Dawe uri mu ijuru", dusoza tuvunga ngo "ntudutererena mu bitwoshya". Nibyo turi abanyantege nke, ariko ibyo si iturufu twarisha buri gihe ngo igisubizo cyacu gihore ari narashutswe, naganjwe, si jye na njye, naho miseke ndarwana,...Ivanjiri ya none iratwereka uko umukristu yagombye gutsinda ibigeragezo. Ivanjiri ibihinira mu ngingo eshatu, arizo: ubukungu, ubutegetsi n'ububasha. Yezu yatsinze shitani ahereye ku ijambo ry'Imana, usibye ko na shitani yamushutse ariho ihereye. Umuntu ntagizwe n'inda gusa cyangwa ngo abereho kwishimisha; Ubutegetsi nyabwo ni ukumvira Umuremyi kandi kwinja Imana ni ukwigerezaho; Ikuzo nyaryo ni iryo duhabwa n'Uwaduhanze, twacumura akaducungura, aka ya mvugo bamwe bandika mu mazu yabo ngo "ca bugufi ikuzo ni iry'Uhoraho". Ibishuko bya Yezu si ikinamico ngo kuko yari Imana, shitani izamukurikira mpaka ku musaraba, aho rubanda rwamukwenaga ngo niba ari Imana, niyimanure ku musaraba. Yezu aratwereka uko twatsinda natwe ibigeragezo, cyane cyane dusenga kandi dusiba; twigomwa kandi dusangira n'abatifite. Isengesho ricumbya irari ry'umubiri wacu maze tukabasha kumva neza ijwi ry'uduhamagara. Gusiba no kwigomwa biduha kuryoherwa n'ubuzima kuko bituma twibuka ko tutaremewe kurya no kunywa n'ibindi nk'ibyo, ahubwo guhesha Imana ikuzo. Igisibo cyiza rero kuri mwese kandi ubwo tukiri mu ntango, buri wese yihe umugambi wo kuzagera kuri Pasika hari akabyizi yihaye mu nzira yo kurushaho kwegera Imana n'abayo.

Imana nyirineza ibagwirize imigisha mwe n'abanyu bose.

ICYUMWERU CYA KANE MU BYUMWERU BISANZWE A

ICYUMWERU CYA KANE MU BYUMWERU BISANZWE

03 mutarama 2008 umwaka A

 
 

 
 

Sof 2,3;3,12-13

1Kor 1,26-31

Mt 5,1-12a

Ijambo ry'Imana tuzirikana kuri iki cyumweru rikubiye mu ngingo nterahirwe –les béatitudes- zo mu ivanjiri ya Matayo. Nsubiye inyuma gato, mu masomo y'icyumweru gishize, twazirikanaga ukuntu Yezu yatangiye umurimo wo kwigisha inkuru nzinza. Ati «niwisubireho kuko ingoma y'Imana ibari bugufi». Mu ma gambo aherekejwe n'ibimenyetso byo gukiza abazaga bamugana bose, Yezu yerekana ineza y'ingoma y'Imana, bityo, akaremburiza abantu bose kuyiyoboka; ingoma y'ineza n'amahoro, ingoma y'urukundo n'ubutabera, ingoma y'ubutungane n'ubutoni kuri Nyagasani; ingoma itagira imbibi zindi usibye icyaha. Kuri iki cyumweru, tubishyize mu magambo yacu asanzwe, Yezu aratanga gahunda ye azagenderaho n'abazifuza kumukurikira. Mu ngingo icyenda, Yezu aratubwira isoko y'umunezero nawo. Nyamara ariko, si rya hirwe tumenyereye ryo gukuba akabero, tukagubwa neza, tugafuraha, tukishima kakavamvara. Oya! Kuko iryo hirwe ntiriramba. Ryamera nk'umwijuto w'ikinonko wibagirwa ko imvura izagwa, ibyo umuntu yakwita ubupfayongo. Byaba nka wa mugani ngo uwicaye mu gacucu acigatiye agacuma agirango hanze ntibicika. Byakwitiranywa no kwikunda birenze byo kwibagirwa gusangira n'abandi. Ihirwe rya Yezu, nta n'aho rihuriye na wa mugani wa Mwungeri wa Nyakaka ngo amagorwa y'umugabo ni ugusigaza udahaze. Ihirwe rya Yezu ni ubukire bwuzuye, ariko bushingiye mu gukunda mbere nk'uko Imana yadukunze. Ingingo nterahirwe ni Imana ubwayo yigira umugaragu wa bose kugira hatazagira n'umwe uzimira cyane cyane mu baciye bugufi. Ni gahunda-shingiro, itegeko nshinga rya Yezu n'umuryango uzemera kumukurikira no kumukurikiza. Ni igipimo cy'urukundo Imana yakunze abantu muri Yezu, n'urwo tugomba gukundana ariyo tugirira. Ni icyapa kiranga aho ineza iganje. Kiriziya ntishobora kuba umuryango Imana yihangiye niba idahora yihatira kubaho ishingiye kuri ziriya ngongo nterahirwe. Nta muntu uzibwira ko yabaye umukristu niba umutima we utagaragaza imbuto z'ingingo nterahirwe. Les béatitudes manifestent l'eglise qui s'efforce de vivre la parole de Jésus et restent la clé d'interprétation et de vérification de l'action ecclesiale. Ibyo byose kandi Kiriziya igomba kubikora, bambe twebwe abakristu tugomba kubikora, turebye mbere ne mbere abakene, ndavuga abantu bose bashonje kandi bakenye ineza y'Imana : yaba ukennye ibijumba byo kurarira, cyangwa udasinzira kuko ibyo atunze yabuze icyo yabimarisha n'ubwo atanifuza uwo babigabana –la pauvreté matérielle et la pauvreté spirituelle-, bikumvikana ko muri byose, hakenewe ibikorwa bisobanutse, bitari ugukorera mu kigare. Ibi bisaba kwicisha bugufi (hahirwa abayoroshya...), kugirango hagaragare ineza y'Imana. Pawulo mutagatifu mu rwandiko yoherereje abanyakorinto, yavugaga ati « mwisuzume murebe, murasanga muri mwe nta bikomerezwa bibarimo», kuko si cyo Imana yadukundiye. Reka mbatege igitego : aho pawulo agararutse ntiyatungurwa, aramutse yitegereje ibikomerezwa biturimo, abakungu, abanyabwenge, abashakisha uburanga muri za modes,...Ariko se bimaze iki kwigarurira isi niba tutarokoye amagara yacu? Umuhanuzi Sofoniya aratubwira ati: nimuharanire ubutungane n'ubwiyoroshye mwebwe mwese abatuye isi; abo nibo bazabona Imana. Hahirwa abababaye, abacyeye ku mutima n'abagira impuhwe, kuko basa n'Imana yo mpuhwe zahebuje. Siniriwe ntondagura buri ngigo, gusa nasoza mbibutsa ko inzira y'ingingo terahirwe, ari yo nyine ishobora kuduhuza n'Imana muri bagenzi bacu bakeneye ineza yayo. Ahandi tuzayishakira bizaturushya. Umuhanuzi Sofoniya ati: «nimushakashake Uhuroha, mwebwe abiyoroshya bo ku isi mwese, mugakurikiza amategeko ye», kandi «ushaka kwirata wese, niyiratire muri Nyagasani». Niyo nama Pawulo atugira.

Nyagasani Yezu nabane namwe.