ICYUMWERU CYA GATATU MU BYUMWERU BISAZWE A

ICYUMWERU CYA GATATU MU BYUMWERU BISAZWE

27 mutarama 2008 umwaka A

 

Iz 8,23-9,3

1Kor 1,10-13.17

Mt 4,12-23

Ku cyumweru gishize, ivanjiri ya Yohani yadufashije kumenya Yezu uwo ari we, Ntama w'Imana waje kudukiza ibyaha. Intego ya Kiriziya yo kuduhitiramo ariya masomo yari ukugira ngo, tumenye ishingiro ry'ukwemera kwacu, bityo tubashe kuba abahamya koko. Nibyo rero amasomo y'iki cyumweru aduhamagarira. Yezu aratangira kwigisha ahamagarira abantu guhinduka, ati «nimwisubireho kuko ingoma y'ijuru yegereje». Ivanjiri itubwira ko Yezu yahereyeko atora intumwa ze za mbere, Simoni Petero n'Andereya mwene nyina hamwe na Yohani n'umuvandimwe we Yakobo. Yabahamagariye kuzabagira abarobyi b'abantu. Umuhanuzi Izayi aratwibutsa, mu ncamarenga, ko abari batuye ibihugu by'icuraburindi, urumuri rwabarasiyeho. Nyagasani yabagwirije ineza, abasakazaho ibyishimo, none bariho bariyereka. Ngiyo inkuru ya Yezu, ituma Petero asiga ubwato bwari bumutunze, agakurikira Yezu; Yakobo na Yohani bagasiga se, bagakurikira Yezu.

Mu ntago y'umwaka, Kiriziya iradushishikariza natwe guhitamo, bambe kumva ijwi rya Yezu uduhamagara, adusaba guhinduka kuko ingoma y'ijuru iturimo rwa gati. Kiriziya iradusaba kusiga ubwato bwacu twari dutezeho amiringiro ngo tujye kuba abarobyi b'abantu. Twibuke ko hari igihe Petero azabyibutsa Yezu, amubaza iyo bazaronka bo bari barasize byose (Mt 19,27). Ikisubizo turakizi kandi ntawe utifuza kuzatunga uwo murage. Gusa rero mbere y'uko tugera imbere ya Kristu, ndavuga amasomo tuzasozesha umwaka avuga iby'urubanza rw'imperuka, twagombye gutegura uko tuzahahinguka. Pawulo mutagatifu yakomoje ku ngingo ikomeye y'ubumwe mu bemera bushingiye kuri batisimu twahawe. Yandikira bwa mbere abanyakorinti, yabagayaga ukuntu bari barumvise nabi ivanjiri ya Yezu, maze bamwe bakiyita aba Pawulo, abandi aba Apolo, abandi aba Kefasi. Ati harya mbabaze: mbese Kristu yaba agabanyijemo ibice?

Amasomo y'iki cyumweru arakomeye kandi aracyamura buri wese. Yaba uwibwira ko yakurikiye Yezu, bityo akaba yarakiriye urumuri. Yaba ukibereye mu bye, wibwira ko gukurikira Yezu byahariwe inkorabusa cyangwa ababibonamo inyungu. Yaba uwakurikiye Yezu ariko akaba yarihimbiye agatsiko ke rwagati muri kiriziya. Haba se n'abandi bafite ibindi bahugiyemo, twese twese, Kristu araturarikira kwakira ukuri kwe n'urumuri rumukomokaho. Icyo buri wese yakora ntakiyobewe: ni uguhora iteka tuvugurura imibereho yacu ngo igendere ku ivanjiri. Dusabe Nyagasani guhorana uwo muhate wo kmukurikira no kumukurikiza, maze koko, nitubishyiraho umwete n'ubushake kandi tukamuha umwanya ngo yunganire intege nke zacu, tugendere mu mucyo we kandi haba mu magambo, ariko cyane cyane mu bikorwa, turembuze n'abandi ngo bave mu icuraburindi, bagane Kristu Rumuri rw'amahanga.

Imana ibahe umugisha.

ICYUMWERU CYA KABIRI MU BYUMWERU BISANZWE A

ICYUMWERU CYA KABIRI MU BYUMWERU BISANZWE

20 mutarama 2008 umwaka A

 

Iz 49,3.5-6

1Kor 1,1-3

Yh 1,29-34

«Dore Ntama w'Imana ugiye gukuraho icyaha cy'isi. Naramwiboneye ubwanjye kandi ndahamya ko ari we Mwana w'Imana». Nyuma y'umunsi w'ukwigaragaza kwa Nyagasani (epifaniya) n'uwa batisimu ye, twahimbaje mu byumweru bibiri bikurikira noheli, Yohani umwanditsi w'ivanjiri arongera kudufasha kumenya Yezu. Ni Ntama w'Imana ugiye gukuraho icyaha cy'isi. Birahurirana n'ubuhanuzi bw'Izayi buri mu isomo rya mbere: nakugeneye kuba urumuri rw'amahanga, kugirango umukiro wanjye asakare ku mpera z'isi. Ngiryo ijambo abantu bari bakeneye ko babonye umukiza ubazaniye urumuri kugirango boye guhera mu icuraburindi. Mu mvugo ya bibiliya, Ntama w'Imana itwibutsa incungu yikoreraga ibyaha by'umuryango wa Isiraheli mu muhango wo kwicuza bitaga Yom Kippur. Yezu ni intama nyakuri yemeye kwikorera ibyaha byacu, yemeye guhangara umusaraba, kugirango turonke ukuri, umucyo n'ubuntu by'Imana. Yezu ariko si ya ntama yo mu isezerano rya kera boheraga mu ijyangwa ngo izagwe ku gasi itwaye ibyaha by'abayisiraheri, ni Imana, uwo Roho yamanukiyeho akamugumaho. Navuga nti ntibizoroha nkuko iyo mvugo nyiheruka i Rwanda. Ntibizoroha niba Imana ubwayo, yo yagombye kuduhanira ubugome tuyigirira n'ubwo tugirira abayo n'ibiremwa byayo, yemera kuba ariyo iryozwa umwenda wacu. Ntibizoroha kuko nta cyaha, nta gahinda, nta maganya, nta nabi byagombye kongera kubaho kuko byose Ntama nyakuri yabigize ibye. Ngiyo ineza n'amahoro Pawwulo mutagatifu yatwifurizaga mu rwandiko yoherereje abanyakorinti. Imyaka ishize ari hafi ibihumbi, iyi nkuru itangajwe, nyamara inabi, urugomo, icyaha ntaho byagiye, ndetse hari n'uwakeka ko byiyongereye. Hari n'aho tugeza iyo twugarije n'amage y'ubu buzima n'uruhurirane rw'ibibazo tukibwira ko Imana yadutereranye cyangwa iturebera. Yaba se yarahinduye isura itakiri Inyambabazi n'Inyampuhwe? Yaba se ikeneye ikindi gitambo gisubye icya Yezu Ntama yakuyeho ibyaha by'isi? Imana ntaho ijya kandi n'ijambo ryayo rihoraho n'ukuri kwayo ntiguhwema kwigaragaza. Ikibura si ugukizwa, ahubwo ni ukwemera ko dushobora gukira. Icyo dukennye mu isi si abaganga n'abatangabuhamya, ahubwo ni ukumenya Uwo Roho yamanukiye kuko ari gusa ushobora kudukiza. Yohani intumwa aratubwira ati: dore uje gukuraho icyaha. Yezu agambiriye gukiza icyaha cyo gitera inabi, inabi igakurura urugomo narwo rukarembuza urupfu. Aje kwereka abantu ko icumi bajya inama baruta ijana barasana. Aje kurandura muri twe imizi y'ibyaha no gukwiza hose urumuri ry'ineza. Aje kutwigisha natwe kwikorera imibabaro n'akaga by'isi. Nta buryo tuzacogoza amagorwa y'isi niba hatabonetse ubufatanye (solidarité), kwihara (sacrifice), kwitsinda (maîtrise de soi), ubutabera (justice), mbese nk'uko Pawulo mutagatifu abitubwira «Kristu nabaturemo mubikesha ukwemera; mushore imizi mu rukundo, murushingemo n'imiganda» (Ef 3,17). Ndababwiza ukuri tubayeho gutya, inabi yashira, agahinda tukakamarana, ibyago tukabisangira, bamwe ntibarire abandi baririmba, cyangwa ngo hamwe barware indwara zo kurya byinshi abandi barwaye izo kurya ubusa. Ijambo rya Yezu ntirizabura abaryitabira, ariko ntibagombye kuba ba nyakamwe ngo dukeke ko guhemuka, gutatira igihango cyane cyane ku bashakanye, kwiyandarika, kwiheba, gusumbiriza n'ubukene bitera kwitesha agaciro n'izindi ngeso zeze, ari byo byatsinze. Oya Kristu Ntama w'Imana yaratsinze kandi n'abamwemera bazatsinda. Gusa rero inzira ni umusaraba. Inema n'amahoro dukesha umwami wacu Yezu Kristu bihorane namwe.

BATISIMU YA NYAGASANI A

BATISIMU YA NYAGASANI
13 mutarama 2008 umwaka A
Iz 42, 1-4.6-7
Intu 10,34-38
Mt 3,13-17
Umunsi wa batisimu ya Nyagasani niwo usoza iminsi mikuru ya noheli, tugatangira ibihe bisanzwe. Amasomo twateguriwe, adufasha kumva akamaro kawo. Umuhanuzi Izayi aratwibutsa amatwara y’umugaragu wa Nyagasani: gucisha make no gukwiza hose inkuru y’ineza n’ubutabera; ni indrimbo ya mbere mu ndirimbo z’umugaragu w’Uhoraho. Kiriziya isanga ubuhanuzi bwa Izayi bwaravugaga Yezu kuko niwe waje kugaragaza ku buryo bwuzuye Imana n’ineza yayo. Petero intumwa, mu gitabo cy’ibyakozwe n’intumwa, arashimangira muri make imibereho ya Yezu, agaragaza ko yari umutagatifuzwe w’Imana kandi ko yabigaragaje mu bikorwa no mu mibereho nyuma ya batisimu yahawe na Yohani muri Yorodani. Aha ni ho Matayo ahera atubwira uko Yezu yabatijwe maze hakaba ubuhamya bukomeye bw’Imana Data na Roho Mtagatifu. Ngo Yohani yari yabanje kubyangira, ashaka uhubwo kuba ariwe ubatizwa na Yezu. Ese ubundi Yezu yari kubatizwa? Ese yari akeneye kwicuza ibyaha? Ese aho Yezu yari azi ko ari Imana maze akemera kujya gusaba batisimu yo kwisubiraho nk’uko Yohani yabyigishaga? Ukwigira umuntu kwa Yezu kuzuye ibibazo ndetse byateye abahanga bo mu ikubitiro rya kiriziya kuvugishwa bashaka kubisubiza. Bamwe ndetse byabaviriyemo no gutandukira bibwira ko ari bwo buryo bwo kurengera Imana; ababa barasomye amateka ya kiriziya baba bibuka le dévéloppement du dogme christologique et les hérésies. Kutibaza ibibazo nka biriya si bwo bukristu kuko gusiganuza ni yo ntango yo kumenya. Gusa ariko, ibibazo bijyanye n’ukwemera, tubizubirizwa mu ijambo ry’Imana kandi tumurikiwe n’ukwemera. Tugarutse kuri batisimu ya Nyagasani, ivanjiri itubwira igisubizo Yezu yahaye Yohani: «emera tubikore tubone kuzuza dutyo icyo Imana ishaka». Usibye no kubatizwa, no kwigira umuntu Yezu ntiyari abikeneye, ahubwo, nk’uko tubivuga mu ndangakwemera yacu, icyatumye amanuka mu ijuru ni twebwe abantu no kugirango dukire. N’ibindi byose Yezu yakoze, ari ibyoroshye gusobanura cyangwa ibigoranye, ni ukugira ngo muntu asubirane ikuzo yahoranye ataracumura. Ariko se mu kimenyetso cya batisimu ya Yezu, twebwe tungutse iki? Twavanamo irihe somo? Icya mbere tuvanamo ni uko Yezu atihangishije ubutumwa; ubuhamya buri muri iriya vanjiri, ubuhamya bwa Roho Mutagatifu mu ishusho y’inuma, n’ijwi ry’Imana Data ni gihamya ko Imana ubwayo yaje muri twe kuducungura. Kumva ijwi ryayo no kurikurikiza ni yo nzira yo gukira no gukizwa. Icya kabiri, natwe hari byinshi dusabwa gukora, wenda tubona atari ngombwa, bitajyanye se n’urwego rwacu, rimwe na rimwe bituvuna, ubundi biduhenda, tutanumva impamvu, ariko tukaba tugomba kubikora kugira ngo twuzuze dutyo icyo Imana ishaka. Gusa rero tugomba kugira ubushishozi kugira ngo hato tudahimbira Imana tuyitwerera gahunda zacu bwite cyangwa iz’abafite izindi nyungu. Ibyo kandi ntibyagombye kuturushya kuko twahawe Roho wa Yezu utuma tubaho nkawe. Erega natwe twarabatijwe kandi Imana mu Butatu butagatifu natwe yadutangiye ubuhamya, ijambo ry’umuhanuzi Izayi turigire iryacu: «dore umugaragu wanjye nshyigikiye, ntazigera acogora, cyangwa ngo acike intege, kugeza ubwo azaba yamaze gukwiza ubutabera ku isi».
Imana nisingizwe mu ijuru natwe mu nsi abayo ikunda tukayikundira, duhorane amahoro!

UKWIGARAGAZA KWA NYAGASANI A

UKWIGARAGAZA KWA NYAGASANI

06 mutarama 2008 umwaka A

 

Iz 60,1-6

Ef 3,2-3.5-6

Mt 2,1-12

«Twabonye inyenyeri ye none tuje kuramya Umwami wavutse». Ayo ni amagambo abami babwiye Herodi bamubaza aho umwami yavukiye. Ivanjiri tuzi ko atari inkuru mpimbano, ariko uko bariya bami baba barahuye kandi bagahuza igitekerezo, ndetse n'uburyo batashye badasubije iyo kwa Herodi, dusangamo ibyo twakwita amakabya nkuru turamutse tugendeye gusa ku buryo bwacu bwo gutekereza. Iyo turebye amashusho yo mu birugu, batwereka abo bami umwe ari umwirabura, undi ari umuzungu naho uwa gatatu uturuka muri Aziya, bisobanura ko bari bahagarariye amahanga yose, nabyo umuntu yakwibaza uko batumanyeho. Wenda iby'ikirugu byo turabyumva ko ari uburyo abakristu bashyizeho ngo base n'abacengera byimazeyo umunsi wa noheli. Ariko, kuba abami batatu barahuje gahunda kuriya ni uko harimo ikindi tutazi cyabahagurukije. Nta kindi kindi ni Imana ubwayo. Baje bashakisha ngo batungukira kwa Herodi ni ukuvuga ibwami, ibukuru. Kandi ni byo kuko hari abahanga baminuje kuko bari bazi byose kuri Yezu : uwo ari we n'aho yagombaga kuvukira. Gusa rero habe ngo birushye bajya kureba iby'iyo nkuru. Turabigarukaho, ahubwo reka turebe amaturo abami bazanye. Ngo bamutuye zahabu isobanura ubukungu, ituro rigenewe gusa umwami; banamutuye ububane bushushanya ubuyoboke muntu agaragariza Imana iyo ayisenga akifuza ko amasengesho ye yazamuka asanga Nyagasani nk'uko ububani buba buzamuka mu gisenge cy'ingoro ye; banazanye manemane, yashushanyaga umubavu bakoresha bashyingura abapfuye bikaba byaragenuraga ko Yezu yari umwami uzarangwa no kwitanga kugeza ku rupfu. Bariya bami rero bari babonye mu kimenyetso cy'inyenyeri, ivuka ry'umwami udasanzwe kuko yari Imana kandi Imana izitanga. Bityo umunsi w'ukwigaragaza kwa Yezu, ukaba ari umunsi werekana ko umukiro dukesha Kristu utari utegerejwe gusa n'abayahudi, ahubwo n'amahanga yose. Twavuga ko amahanga yakiriye Yezu kurusha uko bene wabo bamwakiriye. Ibyo ariko ntibyoroshye guhamya kuko kwakira Yezu ni inzira y'ukwemera kandi nta gipimo kindi tuzi kigaragaza ukwemera usibye urukundo rwitanga. Urukundo mu bwami bwa Yezu ni akabura ntibarye. None se ubuhanga bw'abiru ba Herodi bwabamariye iki atari ugufasha Herodi kurimbura impinja zo mu kigero cya Yezu ngo wenda nawe yagwamo! Urugendo rwa bariya bami ntirwari gutera Herodi kwibaza ko nawe ntacyo yabarushaga, bityo akaba nawe yarashoboraga kuronkera umukiro mu kuramya Yezu. Ariko ngo nta bihanga bibiri mu nkono imwe. Kandi ga biroroshye kumva Herodi kurusha imyitwarire ya bariya bami! Umwana uryamye mu kavure k'amatungo yakura umugabo mu kiryamo? Wenda iyaba Rugamba muri ya ndirimbo "ntaye akanigi kanjye" birashoboka. Sinshyigikiye Herodi, ariko imico yacu akenshi ni hariya ituganisha. Ikintu cyose cyatwubikira imbehe ntitwifuza kucyemera; umugambi wose tudasobanukiwe neza ngo tubone inyungu kandi zifatika, biraturushya kuwemera; ibitekerezo bidahuye n'ibyacu cyane cyane iyo bidutunguye, biratuvangira bikaba byanaturoha mu bugizi bwa nabi; Igikenya kitwa "inda" iyo kidukubye, guhemuka biratubangukira ndetse n'ubwenge bwacu bugacurama, tukaba twamera nka wa muganga wahigaga ngo yize ubuganga azi ingusho. Dushobora kubona n'ubundi buryo tunanirwa kujya kuramya Umwami mu kirugu, ahubwo tukayoboka izira ya Herodi. Amahirwe tugira ni uko nyine ingoma ye ari urukundo n'imbabazi gusa. Tumugane maze tumuyoboke kuko ntirirarenga. Ikindi tuzirikana uu munsi ni uko ntanararibnye mu nzira y'ukwemera. Ugomba guharanira kumenya aho Imana iganje utitwaje ngo ariko bari bo baturutse ikantarange baje bate? Inyenyeri imurikira bose. Ibi kandi bitwibutsa ko ubu inyenyeri imurikira abandi aho Kristu aganje ari Kiriziya. Simvuga wa murara muremure cyangwa inzongera n'ingoma bijya biduhamagara, ahubwo wowe nanjye kugize uwo muryango w'abamurikiwe n'Inyenyeri nyano: Kristu Rumuri rw'amahanga. Ese ahowaba wifitemo urumuri ruyobora abandi aho Imana inganje cyngwa waba warazimye ibi ya Herodi ushakisha aho ukuri kuri ngo yigerere ku nyungu ze?