ICYUMWERU CYA XXV MU BYUMWERU BISANZWE C

ICYUMWERU CYA XXV MU BYUMWERU BISANZWE
23 nzeri 2007 umwaka C

Am 8,4-7
1 Tim 2,1-8
Lk 16,1-13
Ivanjiri yanditswe na Luka iradufasha kuzirikana ku ngingo y’agaciro duha ibintu n’umwanya duharira Imana. Ngo umuntu yari afite umunyabintu, baza kumumuregera ko atagaguza umutungo. Ati reka nzamuhamagaze maze amurikire ibyanjye. Umugani si aha urangirira. Ngo wa munyabintu yaribwiye ati ubwo kambayeho, reka ndebe uko nzamera nimara gusezererwa ku kazi. Ngo yaricaye atajuyaje maze yishakira inshuti zizajya byibura zimutumira ngo atavaho yandavura asubira ku isuka cyangwa akajya gusabiriza. Yezu ati nk’uko abana b’iyi si bashabutse mu kwimenya, ni nako abana b’urumuri cyangwa se b’ijuru bagombye kubigenza. Yunzemo ato ayo manyangwa nimuyashakemo inshuti; niba mutabaye indahemuka mu bintu bitari ibyanyu, ninde uzabashinga ibyanyu. Iyi vanjiri ntigambiriye kutwigisha amanyanga kuko ntiyaba ikiri Inkuru nziza. Ibi biranumvikana kuko uriya munyabintu yari yatahuwe. Ntashimwa kuko azi kwitwara nabi; ahubwo arashimirwa ko mu kanya k’ubusabusa yabashije gutekereza akaniteganyiriza. Ijambo ry’Imana twumva kimwe n’amasakaramentu duhabwa, ntitugomba kumva byahita gutyo ngo twituramire. Ni ifunguro rya Roho kandi bitanga ubungino bw’iteka. Bigomba rero kuturamira tukabaho koko nk’abakijijwe. Ikindi ineza twagiriwe sitwe ireba ubwacu gusa: turi abagabuzi b’urukundo rw’Imana. Kuba twacunga nabi ibyo dushinzwe cyangwa ntitubyiteho namba byatuma Imana idusaba kuyimurikira ibyo dushinzwe. Ibi ntibireba gusa igihe tuzaba duhingutse imbere yayo ku munsi w’urubanza, ahubwo buri munsi tugomba gukora isabu y’uko dukoresha ingabire Imana yaduhaye. Tugomba kandi kubangukirwa n’ibisubizo ntiduhere mu kuzuyaza nk’uko akenshi iyo amagara yatewe hejuru cyangwa iyo baturangiye agakiza dukora iyo bwabaga ngo tutadaikanwa. Mutagatifu Agustini asobanura iyi vanjiri nawe yadusigiye umugani nifuza kurangrizaho. Ngo umuntu w’umukungu yarapfuye maze ahingukira kwa Petero ngo amurangire aho ikicaro cye kiri mu ijuru. Yaramujyanye amunyuza ahantu hari amazu menshi kandi meza y’amagorofa kugeza batangiye kubona utuzu dusanzwe ndetse n’utururi. Petero yarahagaze abwira wa mukungu ngo bageze aho agomba gutura muri Paradizo. Undi byarmutunguye ati iri ntiryaba ari ijuru nabwiwe ko mbona ntaho rihuriye n’aho nari ntuye ku isi. Petero yaramusbije ati nibyo rwose. Ko nta namba wohereje hano se inzu nzia yari kubakwa ni iki? Ngaho rero aho iyi vanjiri iduteze umutego: niba tutizigamiye, ngo tugire icyo dushyira kuri compte yacu mu ijuru nta ka pasiyo tuzaramura. Ese aho waba warazirikanye amasaziro yawe mu ijuru cyangwa gucunga ibyaawe n’iby’abandi ntacyo bikubwiye. Ngo agapfa kaburiwe ni impongo.

ICYUMWERU CYA 24 MU BYUMWERU BISANZWE C

ICYUMWERU CYA 24 MU BYUMWERU BISANZWE
16 nzeri 2007 umwaka C


Iyim 32,7-11.1-14
1Tm 1,12-17
Lk 15,1-32

Amasoro y’iki cyumweru arashimangira ingingo ikomeye mu buzima bwa gikristu: ibyishimo by’Imana iyo yakiriye abanyabyaha bicuza. Igihe umuryango wa Isiraheli wavaga mu bucakara bwa Misiri ngo wageze mu butayu maze, bahengera Musa yagiye kuvugana n’Uhoraho, bati ibi ntitwabivamo, reka twikorere Imana tuzajya twitwaza tukayibona. Nibwo bakoze akamasa muri zahabu. Ibya muntu birasekeje: gukora akamasa muri zahabu warangiza uti maze rero wa kamasa we ni wowe mana yanjye, uzajya undengera kandi undagire. Ibi se si uburindagire, ntabyise ubusazi cyangwa uburwayi. Igikorwa cyo mu biganza byawe cyakubera Imana gute? Inyigisho ariko kiriziya iturarikira si uguhanga utumana twacu kuko ubwo bwenge turabuzi cyane. Iradusaba kwitwara nka Musa wasengeraga umuryango we ngo utarimbuka kubera icyaha cyawo. Muri iyi si hari abantu benshi baba baratannye, bakihimbira utumana twabo bakaturamya maze bati twarashyikiriye pe. Akenshi ntibatinda kuboba ko bayobye, iyo bagize abahirwe ntibisame basandaye. Musa ati rwose Nyagasani sigaho wibahora ubuhumyi bwabo kuko ineza yawe n’ijambo wabwiye abakurambere bacu birenze kure icyaha twagukorera. Iyo wenda aba undi yari kugira ati: bumvishe bo kijyana. Niyo waba intungane iyi idacumura, kandi ndabikwifuriza, kurimbura abanyabyaha byatuma usigara wenyine nk’umusozi, kandi Uhoraho ntagambiriye kuturokora nka ba nyakamwe. Umugambi we ni ukuduhuza nk’abavandimwe. Ng’iki ikibazo ngorabahizi, ububyeyi wo mu ivanjiri yagize cyo guhuza abahungu be babiri. Iwa mbere yarabanje ati mpa utwanjye nigendere. Ngo umwijuto w’ikinonko... Abonye asumbirijwe n’inzara ati rwose ubu ntashye niyo batansubiza agaciro niyatse ariko nkajya ndya. Amaco y’inda arakijyana. Ariko yarahiriwe da kuko yakiriwe nk’ucyuye umubyizi. Ng’ibi ibyashavije umuvandimwe. Ati koko nirirwe nduha nkora maze iriya nkorabusa nibunguka bashyashyane bakore iminsi mukuru. Ubanza atari benshi bakumva imyitwarire y’uriya mubyeyi. Ariko se ko nibyaye ikiboze ikirigata, yari kubona umwana we abungutse, agafunga imryango. Uwo ntiyaba ari umubyeyi! Isomo rya Yezu ngo ni uko intama yazimiye cyangwa akaceri nk’ifaranga katakaye bihangayika nyirabyo nkanswe rero umwana w’Imana waba atahutse. Ibi bishimangirwa n’ijambo Pawulo Mutagatifu yandikiye Timotewo, ati nshimira Imana Nyagasani yo yasanze nkwiye kwizerwa ikantorera umurimo wo kuyikorera. Yungamo ati nzi neza ko Yezu yaje gupfira abanyabyaha kandi muri abo ndi uwa mbere. Ibi ntibivuga ko Pawulo ari ruharwa; ahubwo bisobanura ko umuntu wese wumva akunzwe kandi yaracunguwe na Kristu, yego aba akiri umunyabyaha, ariko wishimiye agakiza. Kuba Imana itwizera si uko tuba dutuye ikivi. Ibi bigaragarira muri uriya mugani w’umwana w’ikirara. Ni uko ari urukundo rubabarira. Ikintu gikomeye Iman akomeyeho ni ibirori byo kwakira munyabyaha. Aya masomo udutere imbaraga twe twese abumva twaratannye, maze tugaruke mu nzira nyayo. Adufashe kandi no kutaba ba mujinya badashimishwa no kubona abandi bakwakira kabone n’ubwo baba baritwaye uko bishakiye. Umugambi ni ukuba nka Musa tugaakambira muryango wacu ari wo kiriziya kandi tukiyumvamo ko Imana itwizeye mu mirimo yadushinze. Uduhamagara ni Indahemuka nitumukomeraho azadushoboza byinshi birimo kwishimira ineza ye.

ICYUMWERU CYA 23 MU BYUMWERU BISANZWE C

ICYUMWERU CYA 23 MU BYUMWERU BISANZWE
9 nzeri 2007 umwaka C

Buh 9,13-18b
Filem 9b-10.12-17
Lk 14,25-33
Ngo kubera ko abantu benshi bakurikiraga Yezu, nuko arahindukira arabambwira ati ushaka kunkurikira agomba guhitamo, agafata umusaraba we, akaba iwanjye. Yezu yashakaga gusaba abari bamukurikiye kumenya neza icyo barimo bakora kuko we yari akataje agana i Yerusalemu aho azadpfira ku musaraba maze akazuka ngo tugire ubugingo bww’iteka muri we. Amagambo Yezu yakoresheje yo gusaba ko umuntu yahara abe: umugore, umugabo, abana, ababyeyi, abavandimwe kugeza ku mutungo hari igihe twakwibiwra wenda ko abayanditse bahinduye imvugo ye. Abasensengura indimi, bavuga ko mu gihebureyi, byumvikana neza. Yezu yasabaga ko abashaka kuba abe bamukunda rwose nta kindi bamubangikanyije na cyo. Nibyo nyine Yezu yita kwikorera umusaraba. Niba tutemeye ivanjiri nk’uko Yezu yayitwigishije, tukumva Imana hari aho irengera, tuba dutangiye kwigira abajyanama bayo kandi ni byo igitabo cy’Ubuganga cyatwibukije. Ngo ni nde waba umjyanama w’Uhoraho? Ni nde se wasobanukirwa n’ibitekerezo by’Imana? Ngo tumenya iby’iki gihe twiyushye icyuya, twasobanukirwa gute n’imiterere cyangwa imigendekere y’ibiriho byose. Ibi si ugupfubya intambwe abashakashatsi bagezeho cyane cyane mu bijyane n’ubuvuzi, itumanaho n’ibindi. Intera iracyari yose kandi simpamya ko muntu azageza aho avuga ngo imiterere y’ibiriho yayisobanura imvo n’imvano. Ibi kandi nta n’icyo byamara niba bidafasha muntu kwegera Iyamuhanze no guharanira ubutabera n’ubutungane. Ijambo rya Yezu ni ho rigusha: niba dukunda abantu n’ibintu kumurenza, ubwo ntituri abe. Abajya mu binsi mikuru, bazi icyo bita cocktail. Ni uruvanjye rw’ibinyobwa. Inzira igana Imana ntishobora kuba uruvange. Ngo none njye mu missa, nintaha nshugurike wenda mbe nagira n’uwo nyanganya ngo nkunde ndamuhe. Sinakwitwaza imanza z’umuryango ngo inzira igana Imana mbe nyisubitse. Hari n’ab’inkwakuzi batabura no gushaka impamvu ngo erega n’Imana irabyumva ko nta kundi byagenda. Nta kundi byagenda, ushaka kuba uwa Yezu, naheke umusaraba. Iyi mvugo nayo hari igihe itugora cyangwa tukayigora ari twe. Umusaraba wa Yezu ni ukwemera ugushaka kwa Se kugera ku ndunduro. Ni cyo bisobanura ngo icyo kurya cyanjye ni ugukora ugushaka k’Uwantumye. Umusaraba wa buri mukristu, mbere yo kuva uburyo bwe bwo kugira uruhare ku bubabare bwa Kristu, ni ukwemera Imana no kuyiha umwanya wa mbere. Ni ukuyikunda koko maze ineza yayo igatemba mu mutima wacu, ugakunda ukaba ingoro ya Roho Mutagatifu. Umusaraba rero si amagorwa y’abagabo cyangwa akaje karemerwa. Umusaraba si igihe tuba twageze habi akenshi ari natwe twabiteye. Umusaraba si urwandiko yemwe si n’igihano Imana iba yaduhaye ngo isa n’iyihimura ngo kuko tuba twitwaye nabi. Ikintu kiri cyo ni uko tugira uruhare mu kwakira umusaraba wa Yezu. Gusa sitwe tugomba kugena icyo twakita umusaraba cyangwa ngo tebe twakikururira ingorane ngo ngaho turifuza umusaraba. Ikindi kandi utemera umusaraba we, aka ya vanjiri yo ku cyumweru gishize, utiyizi uko atari, agashaka kwigerezaho, uwo umusaraba uba umunaniye. Yaba uwibwirako ari kabutindi agashakisha umusaraba uremereye, intugu ntizitinda guhetama. Yaba uwiriza ngo umusaraba uraremereye, nawe ni kimwe. Dusabe Imana ingabire y’ubuhanga ngo tumenye neza ugushaka kwayo n’umusaraba uzatujyana mu ijuru.

ICYUMWERU CYA 22 MU BYUMWERU BISANZWE C

ICYUMWERU CYA 22 MU BYUMWERU BISANZWE
02 nzeri 2007 umwaka C


SIR 3,17-18. 20.28-29
Heb 12,18-19.22-24a
Lk 14,1.7-14
Isomo tuzirikana kuri iki cyumweru ni umugenzo mwiza wo kwiyoroshya. Abamenyereye gusoma Bibiliya bazi impanuro ziba mu gitabo cya Mwene Siraki, aho agira inama abamwumva ku myitwarire ishimisha Imana. Mu isomo rya none aragira ati mwana wanjye jya uharanira wkwiyoroshya niho uzashimwa kurusha abatanga byinshi. Nubona ugenda utera imbere, ujye uharanira kwicisha bugufi kuko aribyo binyura Imana. Yezu nawe mu ivanjiri ati nuramuka utumiwe mu munsi mukuru, jya wirinda kurwanira imyanya y’imbere, hato uwagutumiye atazavaho agusaba kwimukira uwaba akurusha icyubahiro. Ngo wasubira inyuma n’ikimwaro kurusha uko baguhamagara ngo tambuka wigire imbere. Ngo abikuza bazacishwa bugufi naho abicisha bugufi bazakuzwa. Tumenyereye ko ku isi abantu baharanarira gutera imbere kuko niko gaciro kacu twese. Ntawe ubyuka uvuga ngo uyu munsi ndanebwa, cyangwa ateme ijoro ngo nta kabuza ndaza guhomba cyangwa ntacyo ndiburonke. N’abo bidahira, buri gihe baba bagerageje kereka nyine abogeje akarenge bagatungwa n’imitsi y’abandi. Guharanira gutera imbere hari igihe biduhuma amaso maze inyungu zikivanga n’imigambi mibisha kugeza aho umuntu yakuririra ku bandi ngo akunde ajye ajuru. Igishuko cya Adamu na Eva cyabaye kutanyurwa bakumva ko nabo bahinduka Imana. Nyamara umuririmbyi wa zaburi ya munani aravuga ati muntu ni iki byo gutuma umwitaho? Atangarira Imana yaremye muntu akamutanga byo kwenda kumunganyisha n’abamalayika. Muntu ni agatangaza mu maso y’Uwamuhanze. Ibi bikaba bihagije ngo tubeho dutuje kandi tunezerewe, cyane cyane dushimira Imana kubera ingabire yadutatse. Muntu ni akayobera kuko yahogoje Imana kugeza yemeye kumugurana Umwana wayo wamupfiriye ngo hato ataguma ku ngoyi y’icyaha n’urupfu. Kwicisha bugufi rero ni ukumenya agaciro dufite mu maso y’Imana. Si ukwigayisha cyangwa kwisuzuguza; yemwe sino kwemera akarengane; kwicusha bugufi si ukwishyira mu mwanya wa nyuma twizeyeko bari butubone bakaduhamagara maze abatuzi bakatureba. Kwicisha bugifi ni ukumenya intege zacu: aho dukomeye tukunganira abatishoboye kandi n’aho tujegajega tukirinda kwihuhura. Abibuka umugani wa padiri TALBOT, ubwo ndabwira abanyuze ku iseminari ku Karubanda i Butare, bazi ko yakundaga kuvuga ngo uko inguge itondagira igiti, niko irushaho kwerekana akabuno kayo kandi ngo uko umuntu atondagira mu mubushorishori niko iyo ahanutse arushaho kwangirika. Kwicisha bugufi biturinda kwishyira imbere nk’akaguru kambaye ubusa no kuba twahanantuka mu gihe icyo twari twishingikirije cyadutamaza. Kwiyoroshya ni ukwemera ko tutari akataraboneka, ibyatwa, indasimburwa n’andi mazina wenda twarwanirira ariko ntacyo ahishe uretse ikinyoma. Indi ngingo tuzirikana mu ivanjiri ni agaciro ku kubana n’abandi. Ngo nitugira ibirori ntitugatumire gusa abo twuzura cyangwa abo duhuje urwego. Ngo batazatwishyura bikaba biciriyeho. Ngo tujye dutumira abatifite bityo Imana izatwishyure ku munsi w’izuka. Ko ubanza bitatubangukira gukora turindiriye kuzahembwa ku munsi w’izuka. Tumenyereye iyi mvugo ngo amavuta y’umugabo ni amuraye ku murundi. Ivanjiri itwigisha kuzigamira ijuru. Ntiturebe gusa inyungu za none cyangwa ejo, ahubwo duharanire inyungu ziramba: ubuzima bw’iteka. Ngaho rero duharanire kunguka ubutoni imbere y’Imana: ngo nk’uko amazi azimya umuriro, ni nako kwibuka abatifite bineza Imana. Hahirwa abo Imana izasanga bakereye kubana nayo mu bwami bwayo. Harirwa abicisha bugufi kuko bazabona Imana.